Op dit weblog streef ik er naar om met een zekere regelmaat en in een min of meer chronologische volgorde alle schetsen, illustraties (en hun toepassingen), die ik vanaf 1988 tot 2004 voor het Land van Ooit heb gemaakt- men noemde mij Opperhoftekenmeester - te ontsluiten. Dit tot genoegen - hoop ik - van de velen die het Land nog altijd een warm hart toedragen.



Klik op de afbeeldingen voor een grotere versie



woensdag 2 juli 2008

Het Staatenboek

Het heeft even geduurd, maar bereidt u voor op een lang verhaal.

Op 2 oktober 1989 stuurde Marc mij een ruw concept toe van het Staatenboek.
Het manuscript bestond uit een verzameling korte verhalen; over de geschiedenis van Ooit, uitleg over de Ooitgroet, de organisatie van het bestuur, uitleg over de symboliek van het wapen en verder werden alle karakters die op dat moment een rol speelden in het Land voorgesteld en van perspectief voorzien. Te beginnen met de Gouverneur en natuurlijk Rondalia en Wildebras. Daarnaast kwamen de Luie Lakei, Rak de Reiger, Sterk de Ridderman, de reuzen Dan, Toen en Ooit, Graniet-Sterker-Dan-Ik-Kan-Niet, Kos met de Snor en Sap de Aardwortel uitgebreid aan bod en het manuscript werd afgesloten met de teksten van twee liedjes.
De bedoeling was dat er een aantal illustraties die ik al eerder had gemaakt, opnieuw gebruikt zou gaan worden, zoals de ansichtkaarten, de landkaart en de tekeningen van de Ooitgroet. Het geheel moest worden aangevuld met een tiental nieuwe illustraties.
De eerste nieuwe illustratie, die ik maakte was er een van de Gouverneur in zijn werkkamer. Dit is een eerste schets in kleur.



Behalve originele schetsen en hier en daar een afgekeurde illustratie beschik ik helemaal niet meer over origineel materiaal, dus de meeste definitieve versies van illustraties die ik door dit hele blog heen laat zien zijn vrijwel allemaal scans van de gedrukte afbeeldingen. Omdat deze illustratie nooit gebruikt is , beschik ik in dit geval helaas alleen maar over een z/w-kopie.



In deze illustratie heb ik de gouverneur afgebeeld in zijn allereerste - hoe zal ik het zeggen - tenue, gewaad, kostuum? Eerlijk gezegd een beetje een hobbezakje, nietwaar?



Dat kon en moest beter, vond Marjan. Er kwam dus al snel een nieuw Gouverneurskostuum. Dat betekende dat ik de illustratie moest aanpassen aan de nieuwe situatie. Ik maakte dus een nieuwe schets, overigens ook met wat meer aandacht voor de detaillering van de achtergrond, want ik had een soort homo universalis voor ogen.



Leuk hoor John, maar dat skelet kan echt niet! Nog maar wat boeken dan, en nog meer flessen en stolpen en schriftrollen.



En de definitieve versie. Deze is wel gebruikt, maar niet voor het Staatenboek (dat is er tenslotte nooit gekomen; in ieder geval niet in deze vorm). Deze komt uit de folder van AD 4 (1992).


En een gespiegelde detailversie uit nog een latere uitgave, n.l. "De Wereld van uw Stoutste Dromen, een avonturenboek uit Het Land van Ooit" uit 2002. Maar daarover later meer.



In de "Organisatieboom" werden de verschillende ministeries en kabinetten gepresenteerd.
Ik citeer:
De regering van Het Land van Ooit ziet er zo uit:
1 Het Ministerie van de Plaatsheren, de Ooiters die voor de Ooitgroet zorgen, alle buitenlanders ontvangen en de parkeerterreinen voor auto, fiets en motor beheren.
2 Het Kabinet van de Hofdames, de Ooiters die de visa (bewijs tot toetreding) verstrekken.
3 Het Kabinet van de Freules, de Ooiters die de informatie geven, rondleidingen verzorgen en weten wie jarig is.
4 Het Ministerie van de Servanten, de Ooiters die voor limonade, taart en koek zorgen.
5 Het Ministerie van de Attractanten, de Ooiters die de attracties verzorgen.
6 Het Ministerie van de Briljanten, de Ooiters die het land netjes houden.
7 Het Kabinet van de Lavanten, de Ooiters die de kleding verzorgen.
8 Het Ministerie van de Vivanten, de Ooiters die de tuinen onderhouden.
9 Het Ministerie van de Geniasten, de Ooiters die deel uitmaken van de technische dienst.
10 Het Ministerie van de Theatranten, de Ooiters die voor de theaters en de paarden zorgen.
11 Het Ministerie van de Administranten, de Ooiters die de OoitSenten bewaren.

Van deze illustratie heb ik alleen nog maar een onvoltooide potloodschets. Ik heb er wel een definitieve versie in kleur van gemaakt, maar die heb ik sindsdien nooit meer in enige vorm of in druk teruggezien.



Deze illustratie maakte ik bij het verhaal van De Luie Lakei, die een anecdote vertelde over een "zenuwachtige dienstmaagd, die per ongeluk enige druppels rode wijn op de kraag en in de hals van een der gasten, een jonge gravin, schonk".
Hij vervolgt, en ik citeer: " Zij gilde het uit alsof zij vermoord werd en terwijl een stroompje rode wijn langzaam van haar hals naar haar Gravinnespietje liep, probeerde ik met mijn kanten zakdoekje, dat ik altijd in mijn rechtermouw draag, het heel vervelende af te wenden door dat stroompje rode wijn, voordat het haar schapje had bereikt, te onderscheppen."



Alle illustraties uit deze post zijn nooit gebruikt voor het oorspronkelijke doel, n.l. het Staatenboek, omdat dat boek nooit verschenen is. Toch zijn er een aantal, waaronder de volgende, die wel voor andere doeleinden zijn gebruikt.



Zo is deze, evenals de zenuwachtige dienstmaagd en de Gouverneur, bijvoorbeeld afgebeeld op de folder "Voorlichting voor Delegaties uit het Buitenland" uit AD 3 (1991).





De volgende illustraties waren bedoeld voor het hoofdstuk over Dan, Toen en Ooit.
Ook hier droeg de Gouverneur in eerste opzet zijn oorspronkelijke "hobbezakje".
Deze illustratie hoort bij de passage:
"De Gouverneur werd direct gewaarschuwd en die klom in de hoogste toren van het kasteel om goed te kunnen kijken wat er allemaal aan de hand was. De Luie Lakei moest hem een verrekijker brengen en een papier en pen zodat hij neer kon schrijven wat hij allemaal zag."



En een detail dat jaren later (in 2002) ook gebruikt is in "De Wereld van uw Stoutste Dromen".



En ook hier weer een tweede versie in potlood met de Gouverneur in zijn nieuwe outfit en met een iets ander perspectief.



Ook van de definitieve illustratie heb ik slechts een z/w-kopie overgehouden.



Dan, Toen en Ooit stellen zich voor aan de gouverneur.



"....en soms wonen er vogels in, zei Ooit" over de bomen die uit hun hoofden groeiden.
Dit is een eerste schets in kleur.



De definitieve illustratie en de vorige van de drie reuzen met de Gouverneur zijn beiden gebruikt in "De Wereld van uw Stoutste Dromen".



En deze met de boom helemaal, stond achter op "Kloontje's Reuzenboek", het programmaboek van Kloontje, de theatershow.



Ook deze tekening is vele malen gebruikt. Onder andere op briefpapier, folders, het Graniet Telegram, enz. enz.
"En soms til ik wel eens een paard voor ze op, maar dan moet ik wel goede zin hebben, hoor."



Deze laatste was een afsluitende illustratie. Marc had als aanwijzing opgeschreven "vriendelijk kijkende bomen met aan de horizon Rondalia te paard". Omdat het vrijwel ondoenlijk is om een herkenbare Rondalia aan de horizon te tekenen, koos ik voor een iets andere variant.
Dit is een scan uit de folder van AD 4 (1992) Voorlichting voor Delegaties uit het Buitenland (Groepen); de enige toepassing van deze tekening die ik ken.


12 opmerkingen:

Unknown zei

Bedankt voor de tijd die je er weer in hebt gestoken John. Erg interessant om te zien en lezen en fijn om te weten dat het niet helemaal verloren gaat op deze manier. :)

Anoniem zei

Dank u wel John, weer een mooi verhaal met tekeningen.
Best wel jammer dat het staatenboek nooit is uitgekomen.
Ik zelf heb nooit gehoord van het boek de wereld van uw stoutste dromen. Weet je of dit nog ergens verkrijgbaar is of waar het is uitgegeven.

Anoniem zei

Dat was het wachten wel waard!

Sinds 2 juni elke dag even op de site gekeken of er al een nieuw hoofdstuk geplaatst was, maar tevergeefs, tot nu...

Eindelijk weer, en wat een prachtige illustraties toch weer!

Ook ik heb nooit gehoord van het boek dat je steeds noemt, ben erg benieuwd of we daar nog meer over gaan horen!

Ik ben reuzebenieuwd wat je verder nog allemaal voor ons in petto hebt en kijk wederom rijkhalzend uit naar het volgende hoofdstuk!

Dank je wel, John! Je bent een Godsgeschenk voor iedereen die van Ooit gehouden heeft!

John Rabou zei

Nou nou, wat een lof. Ik word er bijna verlegen van; maar dank daarvoor.
Ik heb al eerder gezegd dat het mij stimuleert om hiermee door te gaan, dus blijf a.u.b. reageren, ook als het minder positief is als tot nu toe.
Het spijt me dat ik jullie geduld zo lange tijd op de proef heb moeten stellen, maar mijn werkzaamheden beletten me soms om regelmatiger te posten.Zo zal het ook nog wel even gaan duren voordat ik het volgende onderwerp ga behandelen, omdat ik over een paar dagen drie weken op vakantie ga.
Ergens begin augustus kunnen jullie een nieuwe post verwachten.

De Wereld van uw Stoutste Dromen is een eigen uitgave van Ooit, dus nergens verkrijgbaar, vrees ik.
Ik heb het uit de kast op kantoor bij Marjan geplukt, geloof ik. Ik weet het niet meer precies.
Deze uitgave was bestemd als promotiemiddel naar bedrijven toe. Een middel om aan bedrijven te communiceren wat het Land van Ooit voor hen te bieden zou kunnen hebben. Ik kom daar later zeker nog op terug.

Geloof me Gijs, er is nog materiaal om minstens een jaar voort te kunnen, maar jouw gretigheid doet me deugd.

ik zeg niet tot ooit, maar tot later!

Anoniem zei

Haha, dan is het maar goed dat ik ook op vakantie ga, dan hoef ik minder lang te wachten!

Het klinkt misschien raar, maar toen ik, in de tijd dat ik in Ooit kwam als kind, maar ook later toen ik er werkte en met de eerder genoemde theatertour meereisde, de illustraties die nu allemaal voorbij komen wel eens zag staan, dan stond ik er nooit bij stil hoe veel werk daar in zat. Het was bijna alsof die illustraties er gewoon ineens (of altijd al) waren.

Door dit blog wordt het ineens duidelijk hoe hard er aan gewerkt is en dat maakt het nog waardevoller.

Ik kan zo maar een kwartier naar een tekening zitten kijken om alle details in me op te nemen.

Echt supergaaf!

Dat wilde ik er nog aan toe voegen.

Fijne vakantie!

Daniëlle Out zei

ik wil me graag bij gijs aan sluiten. ik heb nog nooit zo lang stil gestaan bij de illustraties.
en dat er zo veel tijd in zat wist ik ook niet net wat gijs zegt:"Het was bijna alsof die illustraties er gewoon ineens (of altijd al) waren". het is gewoon fantasties

Maarten Roex zei

Hoi John
Om maar niet in herhaling te vallen sluit ook ik me aan bij de eerdere commentaren: het is het wachten allemaal keihard waard :)

Kan iemand me trouwens eens uitleggen waarom de reuzen een boompje op hun hoofd hebben? Ik meen me altijd te herinneren dat dat komt omdat ze veel aan de natuur denken, maar het is alweer zo lang geleden dat ik het me wie weet verkeerd herinner.

John Rabou zei

In zekere zin is het nog waar ook dat de illustraties - in ieder geval voor wat betreft de theatertour - er "altijd' al waren. Tenslotte heb ik ze al zeker 12 jaar voordat Kloontje's theatertour van start ging gemaakt. Voor mij was het dus ook heel verrassend om ze na zo'n lange tijd weer toegepast te zien in een vorm waar ze oorspronkelijk helemaal niet voor bedoeld waren.

Ik kon mezelf vroeger ook - en trouwens nog steeds - helemaal verliezen in de details van een goed gemaakte illustratie; ik vind het geweldig om te horen dat mijn werk dat kennelijk ook bij anderen teweegbrengt.

En Maarten, jouw herinnering klopt heel aardig hoor. Dat is nou net wat er in het manuscript van het Staatenboek stond:
....."want ziet u niet, zei Dan, dat er bomen op onze hoofden groeien, en weet u hoe dat komt, zei Toen, omdat wij altijd over de natuur nadenken, zei Ooit.
Wij maken ons grote zorgen hoe de mensen met de bomen en planten omgaan en daarom denken wij diep na en zo diep na dat ze vanzelf uit ons hoofd zijn gaan groeien, zei Dan.
Ja, ze vinden het lekker bij ons, tussen onze reuzenhersenen en Toen begon heel hard te lachen en soms wonen er vogels in, zei Ooit.
En soms kriebelen ze wel een beetje, zeker als die wortels tussen en achter je ogen en door je neus groeien, maar dat moet je ervoor over hebben, zei Toen."

Aldus een op zijn geheel eigen wijze milieubewuste Marc anno 1989.

Een goede zomer toegewenst allemaal!

Anoniem zei

Ik vind het echt super gaaf dat je dit doet John. En ik vind het ook leuk dat er zoveel reacties op komen. Blijkbaar ben ik niet de enige die Het Land van Ooit nog steeds hoog in het vaandel draagt.

Die afbeelding met de verrekijker komt me trouwens ook heel bekend voor uit de Staatscourant van AD 6. Alleen is de Gouverneur dan vervangen door een Tijdheer.

Fijne vakantie.

Anoniem zei

Bedankt weer voor de toevoegingen!!!!

Anoniem zei

Nog een kleine toevoeging aan het boompjesverhaal. Oorspronkelijk was het verhaal inderdaad dat de reuzen zoveel nadachten over de natuur dat de boompjes soms spontaan uit hun hoofd kwamen groeien. In latere Anna Domino's werd verteld dat de reuzen heel veel van de natuur hielden en daarom vermoeide bomen op hun hoofd plaatsten om uit te laten rusten.

Kloontje het reuzenkind was nog te jong om al bomen op haar hoofdje te dragen, dus die had een oefenboompje op haar hoofd. Dan kon ze er vast aan wennen voor als ze later groot zou zijn. Iets wat, zoals wij allen weten, nooit zou gaan gebeuren, omdat de tijd in Ooit sinds de betovering immers stil was komen te staan, maar dat is weer een heel ander verhaal...

John Rabou zei

Inderdaad ontzettend leuk al die toevoegingen; op deze manier wordt het verhaal alleen maar completer.

En Paul, je hebt het helemaal goed, ik heb de Gouverneur inderdaad ooit vervangen door de Tijdheer; geheel in het wit, met een zandloper en een steenuiltje op zijn schouder. Dat was in 1994, toen de Tijdheer moest worden geïntroduceerd.
Die illustratie is trouwens gebruikt als omslag-illustratie voor "De wereld van uw stoutste dromen".

Ook hier kom ik later uitgebreid op terug, want daar ben ik nu nog niet aan toe.

Nogmaals bedankt voor al jullie geweldige opmerkingen en toevoegingen.